Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu

Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu (Azerice: Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı), Azerbaycan'ın başkenti Bakü'deki başlıca opera binasıdır. Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu, Azərbaycan'ın ulusal opera ve bale tiyatrosudur.

Tarih

Azerbaycan'da, Rus İmparatorluğu'nun ve Dünya'nın ilk petrol sanayiinin doğmasında ve gelişmesinde önemli rol oynamış Azeri iş adamı ve hayırsever Hacı Zeynelabidin Tağıyev'in girişimiyle, Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosuna evsahipliği yapan Art Nouveau tarzındaki bina 1910-1911 yılları arasında mimar-mühendis Nikolay Bayev tarafından inşa edilmiştir. 18 Ekim 1918yılında Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti hükümeti bu binayı satın alarak, devlet yapısı altında bir ulusal opera ve bale tiyatrosunun yaratılmasında karar aldı ve Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosunun kurulmasının adımlarını atmış oldu. Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu, 1920 yılında resmen kuruldu ve aynı yıl kapılarını halka açıp opera ve bale eserlerinin gösterimine başladı. 1928 yılında opera ve bale tiyatrosuna, modern Azerbaycan edebiyatı'nın seçkin temsilcilerinden biri olan Azeriyazar Mirza Fetali Ahundov'un onuruna, adı verildi. 1959 yılında opera ve bale tiyatrosuna "Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu" adı verildi.

Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu, Azerbaycan klasik müzik ve operasının kurucusu olarak kabul edilen ünlü Azeri besteci Üzeyir Hacıbeyov'un oynatılan opera eserleri sayesinde, hem Azerbaycan ve hem Sovyetler Birliği çapında üne kavuştu. Sonraki yıllarda Zülfügar Hacıbeyli, Müslüm Magomayev, Efrasiyab Bedelbeyli, Fikret Amirov, Kara Karayev, Cevdet Hacıyev, Cihan Cihangirov, Sultan Hacıbeyov, Arif Melikov, Eşref Abbasov ve diğer Azeri bestekârları da Azerbaycan opera ve bale sanatına katkıda bulundu. Adı geçen bestekârların, özellikle de Üzeyir Hacıbeyov'un eserleri şimdi de Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu'nun repertuarında geniş yer tutuyor. Ayrıca, Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu'nda, adı geçen bazı Azeri bestekârların eserlerinin prömiyerleri de yapıldı.

Çeşitli dönemlerde Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu'nun sahnesinde Fyodor Şalyapin, Leonid Sobinov, Valeri Barsov, Irina Arkhipova, Yelena Obraztsova, Mariya Bieşu, Maya Plisetskaya, Vyaçeslav Gordeyev, Placido Domingo, Zurab Sotkilava, Vladislav Pyavko, Montserrat Caballe, Anastasiya Voloçkova, Svetlana Zaharova gibi birçok dünyaca ünlü opera ve bale sanatçısı gösteri yapmış ve günümüzde de dünyaca ünlü yeni nesil opera ve bale sanatçısı da gösteri yapmaktadır.

Prömiyerleri Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu'nda Yapılanlar

 

Üzeyir Hacıbeyov'un Leyla ve Mecnunoperasının afişası (2016).

 

Operalar

• Şahsenem, Reinhold Glière, 1927
• Nergis,Müslüm Magomayev, 1935
• Köroğlu, Üzeyir Hacıbeyov, 1937
• Hüsrev ve Şirin, Niyazi Hacıbeyov, 1942
• Vatan, Kara Karayev ve Cevdet Hacıyev, 1945
• Nizami, Efrasiyab Bedelbeyli, 1948
• Sevil, Fikret Amirov, 1953
• Azad, Cihan Cihangirov, 1957

Baleler

• Kız Kalesi, Efrasiyab Bedelbeyli, 1940
• Gülşen, Sultan Hacıbeyov, 1950
• Yedi Güzel, Kara Karayev, 1952
• Yıldırımlı Yollarla , Kara Karayev, 1961
• Muhabbet Efsanesi, Arif Melikov, 1962
• Karaca Kız, Eşref Abbasov, 1965