Hüseyn Cavid - Ana (VI hissə)

Səlma 

(İsmətin gedişini seyr edərək) 

Ah, qızcığaz sevincindən şaşırmış; 
Oğluma çox dərin bir eşqi varmış. 
Mən oğul anası, o bir nişanlı; 
Lakin o məndən daha istiqanlı! 
Qanpoladsız hər şey ona cəhənnəm... 
Bəlkə onsuz cənnətə atmaz qədəm. 
Bu qız beş gün sonra gəlin olarsa, 
Bu hicran qayğısından qurtularsa, 
Qorxuram ki, sevincindən çıldırsın. 

(Heyrətlə) 

İnsan sevər, deyil ki, böylə qızğın! 

(Azacıq düşündükdən sonra, gülümsəyərək) 

Ah, nə yapsın! Məsum çocuq, mələk qız 
Bir sənə var ki, qalmış yapa-yalnız. 
Haqlıdır, əvət, haqlıdır İsmətim, 
Mənim də həp budur duam, hacətim: 
Qanpolad bunsuz, bu onsuz olmasın! 
Allah bir-birindən ayrı salmasın! 

(Evə girər. Orxan ilə İzzət görünərlər) 

Orxan 

Ah, demək ki, Qanpoladdan xəbər var! 


İzzət 

Əvət, yarın şübhəsiz gəlir, çıxar. 

Orxan 

Zərər yox, onu mən sağ qoysam əgər, 
Dünyada yox məndən alçaq bir nəfər. 


İzzət 

(Yana) 

Mərd atalar bir məsəl söyləmişlər; 
“Daldan atılan daş topuğa dəyər”. 

Orxan 

Bir ay susmaq lazım gəlsə ac, susuz 
Bəklərəm onu rahatsız, uyğusuz, 
Aman verməm ki, sağ qovuşsun evə, 
Nazlı yarını öpsün sevə-sevə! 

İzzət 

Ah, sən neçin qandırmadın İsməti? 
Neçin əlindən çıxardın fürsəti? 
Bir həftə əvvəl qızı birdən-birə, 
Alıb qaçırsaydın başqa bir yerə, 
İmdi gözəl-gözəl sürüb keyfini, 
Qanpoladdan çıxarmışdın heyfini. 

Orxan 

Of! Ağrıdan sanki çatlayır başım... 


İzzət 

İgid hər zaman igiddir, qardaşım, 
Yenə az-çox əldə fürsət var hələ; 
Yalnız açıq göz ol, sən vəqti bəklə! 

Orxan 

Xayır, bəklədikcə hövsələm bitər. 

İzzət 

Haydı, gəl, gedəlim, artıq gəl, yetər. 

Orxan 

Ah, qəlbimə sanki od-alov dolmuş! 

İzzət 

Gəl, canım, gəl! 

Orxan 

Yaxşı... 

İzzət 

Bax, axşam olmuş! 

(Səhnə yavaş-yavaş qürub zamanını göstərir, bir az işığı əksilir) 

Orxan 

(Ətrafa baxaraq sinirli və azğın bir halda) 

Ey həşmətli, qarlı, qartallı dağlar! 
Şahid olun, ruhum bu gün qan ağlar. 
Ey mavi göylər! Ey yaşıl ormanlar! 
Ey bacalardan yüksələn dumanlar! 
Fikrim kimi, ey dağılmış buludlar! 
Orxan imdi qorxunc bir adım atlar. 
Parlaq günəş! Ey, göylərin ərusu! 
Neçin sarardın, ey, vərəm yavrusu? 
Yoxsa bizim ölkəni tərk edirsən? 
Seyr üçün başqa bir yurda gedirsən? 
Nə gördünsə, get söylə, ay da bilsin,
Ulduzlar da bu halı seyrə gəlsin; 
Bir qəhrəman ikən şaşırdığından, 
Bilməz gülsünmü, ağlasınmı Orxan!? 

(Qapıya doğru baxaraq, həyəcanlı) 

Ah, gözəl çərkəs qızı, nazlı İsmət! 
Mələk üzlü şeytan, incəbel afət! 
Bunlar həp sənin üzündən, uf... 

İzzət 

Orxan! 
Burda bəkləməkdən nə hasil? 

Orxan 

İnan, 
Burdan getməm İsməti görməyincə... 

İzzət 

Şaşırdınmı? 

Orxan 

Nasıl? 

İzzət 

İsmət imdicə 
Müjdə üçün getmədimi? 

Orxan 

Xayır, mən 
Görmədim, heç görmədim... 

İzzət 

Ah, bu gün sən 
Çox başqa bir hal keçirməkdəsən... 

Orxan 

Gəl! 

İzzət 

Nə yapmaq istəyirsən? Söylə əvvəl! 

Orxan 

İzzət! Gəl! Çox söyləmə, çox uzatma! 
İmdi bulmalıyam mən onu!.. 

İzzət 

Amma, 
Böylə tələsməkdən bir şey umulmaz, 
Təhəmmül gərək, qardaşım... 

Orxan 

Heç olmaz! 
Ər kişidə olur bir söz, bir məram. 
Əzm eylədim, məhv olsa aləm tamam, 
Dönməm geri, hər yan mənə açıq yol... 

(İzzətin qolundan tutub çəkərək) 

Haydı, gəl gedəlim,fəqət əmin ol; 
Ya gərək İsmət eşqimə inansın, 
Ya Qanpolad al qanlara boyansın. 

(Gedirlər) 

Səlma 

(Bir az sonra dişarı çıxaraq sevinc ilə) 

Yarəb, şükür dərgahına, çox şükür! 
Səlma da, aqibət, xoş bir gün görür. 

(Əlindəki məktuba baxaraq) 

Gerçək, kim zənn edərdi birdən-birə 
Bir kağız böylə ruhu şənləndirə. 
Oğlum, Yusif kimi həbsə düşmüşdü; 
Şükür, qurtulmaq xəbəri yetişdi. 
Ah, onu yalnız bir də sağ görsəydim, 
Dünyada olmazdı həsrətim, dərdim. 

Səlim 

(Bir tərəfdən çıxaraq) 

Səlma bacı! Müjdəmi ver, müjdəmi! 

Səlma
 
Nasıl müjdə? 

Səlim 

Gəldi oğlun... 

Səlma 

(Təlaş ilə) 

Köydəmi? 

Səlim 

Əvət, köydə, imdi gəlir... 

Səlma 

(Sevinc ilə) 

Ah, yavrum! 
Hər bəladan saxlasın sizi tanrım! 
Söylə, nə müjdə istərsən, arslanım? 

Səlim 

Artıq sən bilərsən... 

Səlma 

Yaxşı, sultanım! 

(Əcələ içəri girər.) 

(VII hissə)