Hüseyn Cavid - Ana (VII hissə)

Səlim 

(Öz-özünə) 

Gəzdim, dolaşdım, uğradım hər elə, 
Mən böylə bir qadın görmədim hələ. 
Böyüklükdə, mərhəmətdə seçilmiş, 
Alicənablıq boyuna biçilmiş. 
Söz yox, böylə qəlbi geniş qadından 
Doğar Qanpolad kimi bir qəhrəman. 

Səlma 

(Əlində bir kəmər çıxaraq) 

İştə gümüş kəmər! Həm də yep-yeni, 
Sonra yenə məmnun eylərəm səni. 

Səlim 

Çox sağ ol... 

Səlma 

Toyda da bir xələtin var. 

Səlim 

Bu məncə ən dəyərli bir yadigar, 
Bir yadigar ki, heç unutmam bunu. 

(Əcələ qoşub gedərək) 

İmdi gedib qarşılayım oğlunu. 

Səlma 

Get, arslanım, get, sevindirdin məni, 
Oğlum, şadikam etsin allah səni! 
Ah, ürəyim sanki dönmüş məşələ, 
Ya rəb, təhəmmül ver, səbr əta eylə! 
Hər ananı et mənim kimi dilşad! 

(Sevinc ilə) 

Uff, yenə sağ gəlib çıxdı Qanpolad! 
Qorxuram ki, xəbər duyarsa İsmət, 
Sevincindən məcnun olur nihayət. 

(Bu sırada yaxında dörd-beş əl şiddətli tapança atılır. Səlma təlaş ilə beş-on addım səs gələn tərəfə yuyurərək) 

Ah, bu qurşun nə? Ruha dəhşpət verir; 
Aman, ya rəb! Həp tüklərim ürpərir; 
Köydə mütləq qanlı bir atışma var, 
Yoxsa yenə çarpışırmı qaçaqlar? 

Murad 

(Əlində bir boş tapança olduğu halda təlaş ilə qoşaraq) 

Eyvah, can qurtaran yoxmudur? 

Səlma 

Nə var?

Murad 

İmdad! Həmşirə, imdad, məni qurtar! 

Səlma 

Gəl, oğlum, gəl, heç qorxma! 

Murad
 
Ah, mərhəmət!.. 
Yoxsa məhv edərlər məni bu saət. 

Səlma

(Evi göstərərək) 

Haydı gir, çapuq bir tərəfdə saxlan; 
Allah böyükdür, bir şey olmaz, inan! 

Murad 

Ah, xanım, bir sənsən mənim pənahım; 
Mən qərib kimsəyəm, yox bir günahım. 

Səlma 

Haydı gir içəri, gizlən bir yanda; 
Təlaş etmə, özünü bil amanda! 

Murad 

(Öz-özünə) 

Orxan! Orxan! İştə sənin üzündən. 
Qatil oldum... 

Səlma 

Artıq çəkil, durma sən! 

Murad 

Allah razı olsun... 

Səlma 

Tez çəkil, durma! 

Murad 

Ah! 

(Deyə içəri girər.) 

Səlma 

Zavallı! Pək çox qorxuyor amma; 
Kim bilir! Hansı vicdansız qudurmuş, 
Biçarəni məhv etmək istəyirmiş. 
Həm qərib, həm kimsəsiz, həm köməksiz... 
Bütün dünya toplanıb gəlsə hərgiz, 
Allah şahid, mən onu verməm ələ. 
İnsaf yoxmu? Səlma ölməmiş hələ! 

Səlim 

(Əlində xəncər, təlaş ilə qoşaraq) 

Ah, o xain nerdə? O qatil nerdə? 

Səlma 

Kim? Oğlum!.. 

Səlim 

Ah, o miskin, rəzil nerdə? 

Səlma 

Yavrum! Qanpoladdan bir xəbər ver mana! 

Səlim 

Burdan biri qaçmadımı bir yana? 

(Əcələ başqa bir tərəfə qoşmaq istər) 

Səlma 

(Qollarından tutub təlaş ilə) 

O kim? Nasıl qatil bu? 

Səlim 

Çərkəs Murad... 
Orxanın yoldaşı, alçaq bir cəllad! 

Səlma 

Səlim, vaz keç, oğlum! Qaçan qovulmaz. 

Səlim 

Xayır, bir vəhşiyə mərhəmət olmaz. 

Səlma 

Kim kimi öldürmüş? Bir söylə, anlat! 


Səlim 

Sorma, ah, bilməm... 

Səlma 

Nə var, söylə? 

Səlim 

Heyhat!.. 
Bu bir cinayətdir ki, ağzım, dilim, 
Söyləməkdən aciz... 

Səlma 

Ah, Səlim, Səlim! 
Hər nə var, aç söylə, anlat həpsini... 

Səlim 

İştə səfil Orxan, vicdansız dəni 
Vurulmuş İsmətə; qarşılıq yalnız 
Təhqir eyləmiş onu biçarə qız. 
Alçaq hərif bundan çox öfkələnmiş, 
Qanpoladın gəldiyini öyrənmiş; 
Fürsətdir deyə kəsmiş yolu cəllad, 
Pusub durmuş yanında İzzət, Murad. 
Birdən-birə hər üçü... 

Səlma 

Söylə, söylə! 

Səlim 

Hücum eyləmiş qurşunla, xəncərlə, 
Mən qoşaraq qaçırmayıb fürsəti, 
Varıb gördüm ki, Orxanı, İzzəti 
İlk atəşdə Qanpolad yerə sərmiş, 
Hər ikisi parçalanmış, gəbərmiş, 

Səlma 

Südüm halal olsun, oğul, Qanpolad! 
Yaxşı, sonra? 

Səlim 

Ah, fəqət xain Murad 
Nişanlamış Qanpoladın qəlbini... 

Səlma 

Ah!.. 

Səlim 

Sağalmaz bir yara açmış dəni... 

Səlma 

(Təhəssürlə) 

Uf! Quzum, toy qismət olmadı sana! 

(Şiddətlə ağlar, bir az sonra təbdili-tövr ilə) 

Xayır, xayır, göz yaşı tökməm ona! 
Gərçi dünyadan almamış kamını, 
Qanlısından almış intiqamını. 

(VIII hissə)