Tarixi məqam: İlham Əliyevin tutarlı arqumentləri

Türkmənistanın paytaxtında MDB Dövlət Başçıları Şurasının məhdud tərkibdə iclası keçirilib. İclasda Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev də iştirak edib. İclasın gündəliyindəki məsələlərdən biri Böyük Vətən müharibəsində Qələbənin 75 illiyi ilə əlaqədar dövlət başçılarının Birlik ölkələrinin xalqlarına və dünya ictimaiyyətinə müraciəti ilə bağlı olub. Bu məsələnin müzakirəsi zamanı ekspertləri maraqlandıran hadisə baş verib. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev faşistlərin qəhrəman kimi qələmə verilməsinin qəbuledilməz olduğunu xatırladıb. Bu kontekstdə Ermənistanda müşahidə edilən bir prosesi bir daha tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırıb.

İlham Əliyev çıxışında vurğulayıb: "...Təəssüf ki, MDB məkanında, xüsusən Ermənistanda belə hallar baş verir. Orada əvvəlki hakimiyyət Yerevanın mərkəzində faşist cəlladı və satqın, Qaregin Njde ləqəbi ilə alman faşistlərinə xidmət etmiş Qaregin Ter-Arutyunyana heykəl qoyub. MDB ölkələrindən olan müharibə veteranlarının böyük bir qrupu Ermənistanın əvvəlki rəhbərliyinin bu həyasız addımına qarşı dəfələrlə etirazını bildirib...".

Azərbaycanın dövlət başçısı bununla bağlı konkret sənədlərin mövcud olduğunu ifadə edib. Məsələn, 2019-cu ilin mayında Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi "Nasizmin qəhrəmanlıq kimi qələmə verilməsi, neonasizmin yayılması və irqçiliyin, irqi ayrı-seçkiliyin, ksenofobiyanın və onlarla bağlı dözümsüzlüyün müasir formalarının yayılmasına şərait yaradan praktikanın digər növləri ilə bağlı vəziyyət haqqında" məruzə təqdim edib. Həmin məruzədə vurğulanır ki, "Ermənistanın keçmiş hakim respublikaçılar partiyası millətçi təmayüllü, Üçüncü Reyx ilə əməkdaşlıq etməsi haqqında məlumat olan, birmənalı siyasi mövqeyi olmayan Qaregin Njdenin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi üçün addımlar atıb".

Bundan başqa, Rusiya Federasiyasının Müdafiə naziri Sergey Şoyqunun sədrliyi ilə Müdafiə Nazirliyinin baş redaksiya heyəti tərəfindən ensiklopediya nəşr edilib. Həmin kitab 12 cilddən ibarətdir və "1941-1945-ci illərin Böyük Vətən müharibəsi" ensiklopediyası adlanır. Onun VI cildi isə "Böyük Vətən müharibəsi illərində gizli müharibə, kəşfiyyat və əks-kəşfiyyat" adlanır. Orada "Müharibənin son dövründə hərbi əks-kəşfiyyatın fəaliyyəti" adlı məqalə vardır. Həmin məqalədə yazılıb: "Əks-kəşfiyyatçılar 114-cü Dromedar oberqrupu barəsində agentura işi çərçivəsində daşnak ordusunun keçmiş generalı, almanların yanında Njde ləqəbi ilə xidmət etmiş mühacir Ter-Arutyunyanı aşkar edib və həbsə alıblar. Böyük Vətən müharibəsi illərində o, Bolqarıstan ərazisində milliyyətcə erməni olan 30-dan çox agent cəlb edib, onların təxribat hazırlığında və pozucu fəaliyyət üçün Qızıl Ordunun arxa cəbhəsinə atılmasında iştirak edib. SMERŞ qrupunun əməkdaşları olan 17 təxribatçı saxlanılıb, qalanları barədə axtarış elan edilib".

Njde yəhudilərə qarşı Holokostda aktiv iştirak edib. 1942-ci ildə o, SSRİ ilə döyüşən erməni legionu təşkil edib. Onun əsas şüarı isə belə olub: "Almaniya uğrunda həlak olan Ermənistan uğrunda həlak olur". Məhz belə bir adama 2016-cı ildə İrəvanda heykəl qoyulub. İndiki erməni hakimiyyəti də heykəli götürməyib.

Azərbaycan Prezidentinin bu tutarlı faktlarına qarşı Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan heç bir sanballı arqument gətirə bilməyib. O, dolaşıq məntiqlə Njdenin "Ermənistanın türk işğalına və türklərin təşkil etdikləri ermənilərin soyqırımına" qarşı mübarizə apardığından bəhs etməyə çalışıb. Njde ilə Aleksandr Soljenitsını müqayisə etməyə cəhd göstərib. Bu məntiqsiz və əsassız iddiaların da cavabını Azərbaycan Prezidenti qısa, lakonik və məntiqi əsasda verib. Bununla N.Paşinyan ciddi informasiya məğlubiyyətinə uğrayıb.

Tarixi məqam: İlham Əliyevin ədalətli və obyektiv tezisləri

Maraqlıdır ki, Rusiyanın ictimai-siyasi və elmi dairələri həmin fikirlərə münasibət bildiriblər. Rusiyanın bir sıra tarixçiləri İlham Əliyevin fikirlərinə tam uyğun olaraq Njdeyə qiymət veriblər. Bundan başqa, ekspertlər konkret tarixi faktlar gətiriblər. Məsələn, Modest Kolerov Njdenin 1944-cü il dindirilməsindən bir neçə fikri verib. Njde açıq etiraf edir ki, almanlara təxribat xarakterli işlər görüb. 30 ermənini SSRİ-yə təxribatçı kimi atıb və onlar lazım gələndə, faşistlərə yardım edəcəkdi. Həmin qrupun 17 nəfəri tutulub, qalanları isə axtarışa verilib.

Bu faktları gətirən M.Kolerov sual edir ki, Ermənistanda kim bu Hitler klounu və əlaltısının erməniləri "türk soyqırımı təhlükəsindən xilas etdiyi"ndən danışa bilər? Kimsə Paşinyanın "inqilab vicdanı"ndan bəhs edə bilər? Bu suallar rusiyalı ekspert tərəfindən verilir ki, bu da N.Paşinyanın siyasi, ideoloji və informasiya iflası deməkdir.

Burada geosiyasi kontekstdə iki məqamı vurğulamaq maraqlı olardı. Birincisi, İlham Əliyev Aşqabadda faktiki olaraq dünyaya erməni faşizminin hələ də mövcud olduğunu çatdırdı. Bunun konkret sübutu faşistlərin əlaltısına milli qəhrəman kimi abidənin qoyulması, onun adına küçənin verilməsi və digər hallardır. İnformasiya müharibəsi kontekstində bu məqam N.Paşinyanın "erməni demokratiyası", "erməni islahatları", "məxməri inqilab" kimi artıq iki ildir danışdıqlarının cəfəngiyat olduğunu göstərir. Reallıqda Ermənistanda bir faşist düşüncəsinin mövcud olduğunu və buna görə də faşistlik edənlərin xatirəsini əbədiləşdirməyə çalışdıqlarını aydın görmək olar.

İkincisi, Moskva MDB-yə üzv olan dövlətlərdə SSRİ tarixinə fərqli baxışları ifadə edən cəhdlərə dözmək istəmir. O cümlədən sovetlərə qarşı olanların xatirələrinin əbədiləşdirilməsini yaxşı qəbul etmir. Məsələnin bu tərəfinin həssas məqamları az deyil. Lakin Ermənistanda açıqca ortaq tarixin təhrif edilməsi müşahidə olunur. Bir qaniçən faşistə, yəhudi soyqırımında aktiv iştirak edən cəllada heykəl qoymağın başqa adı yoxdur. Bu fakt ümumilikdə erməni siyasi şüurunda müşahidə edilən dəyişikliklərin reallığa uyğun olmadığını və xalqlar arasında nifaq toxumu səpdiyini bir daha təsdiq edir.

Azərbaycan Prezidenti isə öz ədalətli, demokratik, obyektiv və tarixi faktlara əsaslanan mövqeyi ilə çox böyük hörmət sahibidir. İlham Əliyevin müasir tələblərə tam uyğun olan siyasi mövqeyini MDB-də yüksək səviyyədə dəstəkləyirlər. Öz səmimi, reallığa uyğun, demokratik fikirləri ilə Azərbaycan Prezidenti dövlətimizin haqlı mübarizəsinin qələbə ilə nəticələnməsinə münbit şərait yaratmaqdadır.

Artıq postsovet məkanında bu həqiqəti qəbul edirlər. İlham Əliyevin "Valday" Klubundakı nitqindən sonra MDB dövlətləri başçılarının Aşqabad sammitində də tutarlı olaraq aktual olan məsələlərdən bəhs etməsi çox əlamətdar hadisədir. Azərbaycan rəhbərliyi yüksək potensiala və səmərəli siyasi kursa malik olduğunu təsdiqləyir.

Beləliklə, növbəti dəfə erməni yalanlarının, qeyri-konstruktiv, əsassız siyasi mövqeyinin iç üzü bir daha ifşa olundu. Rəsmi İrəvanın mövqeyini kimlərsə dəstəkləməkdə davam edəcəksə, özü də çox pis vəziyyətə düşəcək. Çünki açıq surətdə haqqa, ədalətə, əməkdaşlığa qarşı çıxmaq uzun sürə bilməz. Deməli, İlham Əliyev Aşqabadda faktiki olaraq yeni bir diplomatik prosesin əsasını qoydu. Bunun başlıca əlaməti ondan ibarətdir ki, Ermənistan rəhbərliyinin hazırkı mövqeyi konstruktiv deyil və ona ciddi düzəlişlər olmalıdır. Ermənistan MDB-nin Nizamnaməsinə zidd olan siyasət aparır. Artıq bunun hər kəs tərəfindən qəbul edilməsi zəruridir! Azərbaycan Prezidenti buna Aşqabad sammiti iştirakçılarını tam inandırdı!